"To wszystko jest tylko pożyczone!" Wywiad z Thomasem Rau
“Bierz, wytwarzaj i marnuj“ - system skończoności powinien zostać zniesiony, mówi Thomas Rau, architekt i autor książki “Material Matters“. Ponieważ materiały są cenne i ograniczone, powinny pozostać w posiadaniu producentów. Konsekwencja? Produkty stają się usługami.
Idea gospodarki o obiegu zamkniętym ma już prawie 40 lat, ale wciąż jesteśmy na wczesnym etapie jej wdrażania.
Nasi przodkowie zawsze działali w duchu gospodarki o obiegu zamkniętym, po prostu dlatego, że surowce i materiały miały wartość. W końcu nie wyrzuca się wartościowych rzeczy. W ostatnich czasach straciliśmy z oczu tę ideę. Dziś nadal działamy zgodnie z zasadą “po nas choćby potop“. Gdy producenci sprzedadzą swoje produkty, nie są już nimi zainteresowani. Ale nie ma sensu wyrzucać cennych, skończonych zasobów. Te surowce reprezentują nasze “limitowane edycje“. Z drugiej strony, nasza praca jest nieskończona.
Jakie widzisz wyjścia?
Prawdziwym problemem jest to, że w dzisiejszym systemie producent prawie nie musi brać odpowiedzialności za konsekwencje. Tylko przejęcie odpowiedzialności stymuluje “myślenie z wyprzedzeniem“ o tym, jak postępować z materiałem. Potrzebujemy producentów, którzy myślą przyszłościowo i projektują swoje produkty w taki sposób, aby można je było zdemontować, a ich poszczególne elementy ponownie wykorzystać.
Jaka jest różnica między tym a dzisiejszym recyklingiem?
Dzisiejsza gospodarka opiera się na zasadzie niszczenia wartości materiałów. Recykling tego nie zmienia. Jest on kolejnym etapem cyklu życia produktu i jest całkowicie odłączony od produkcji. Dzieje się tak dlatego, że niszczenie materiałów kosztuje mniej niż ich zachowanie. Jeśli zmienimy zasady gry i nadamy wartość ograniczonym zasobom, firmy opracują inne produkty i rozwiązania. Najlepszym podmiotem zajmującym się recyklingiem jest sam producent.
Czego oczekujesz po tej zmianie?
Producent powinien pozostać w posiadaniu produktów i materiałów. Następnie dołoży wszelkich starań, aby jego produkty były jak najbardziej trwałe, naprawialne i łatwe w demontażu. Zbuduje je w taki sposób, aby można je było łatwo aktualizować i nie trzeba było ich wyrzucać tylko dlatego, że nie są kompatybilne z nowszymi produktami lub funkcjami. Wymaga to modelu biznesowego, który oferuje produkty jako usługę.
Produkty jako usługi - czy to działa?
Przetestowaliśmy już ten model kilka razy z wieloma firmami, na przykład z Philipsem. Lotnisko Schiphol w Amsterdamie nie kupuje opraw oświetleniowych od Philipsa, jak pierwotnie planowano, ale światło. Cała infrastruktura oświetleniowa pozostaje własnością Philipsa. Ale dostawca ponosi również wszystkie koszty utrzymania, w tym rachunki za energię elektryczną. Działa to doskonale, z zyskiem dla obu partnerów biznesowych.
Czy oznacza to, że producent urządzeń sanitarnych dostarcza całe wyposażenie łazienki?
Na przykład. Może to również oznaczać, że za koszty wody i energii elektrycznej w łazience odpowiada firma sanitarna. Firma ta byłaby zatem bardzo zainteresowana opracowywaniem produktów oszczędzających wodę i energię elektryczną.
Co z instalacjami sanitarnymi w budynkach? Kto jest właścicielem budynku, jeśli rury pozostają własnością firmy sanitarnej, a płytki własnością glazurnika?
Oczywiście ta gospodarka usługowa nie działa w sposób, w jaki dziś planuje się i buduje budynki. Ale zmiana jest częścią biznesu. Gospodarka o obiegu zamkniętym jest modelem dla całego społeczeństwa. Otwiera nowe, a przede wszystkim zrównoważone formy produkcji i konsumpcji, ale wymaga również innego zrozumienia materiałów, a tym samym nowych przepisów prawnych
To brzmi jak długi proces...
... a nie mamy czasu. Nie jestem zwolennikiem czekania. Mam wielką wiarę w gospodarkę i jej innowacyjną siłę. Ale musi ona dostrzec wartość w materiałach i ich posiadaniu oraz odkryć korzyści dla siebie. Wtedy opracuje nowe rozwiązania.
Fakty
O Thomas Rau
O Thomasie Rau
Thomas Rau jest architektem, przedsiębiorcą i autorem książek. Jego pracownia architektoniczna RAU Architects w Amsterdamie (Holandia) od 1992 roku specjalizuje się w budownictwie przyjaznym dla środowiska. Thomas Rau jest obecnie niekwestionowanym autorytetem w Holandii w dziedzinie zrównoważonego budownictwa i tworzenia wartości w architekturze w obiegu zamkniętym.
W 2016 roku Thomas Rau i Sabine Oberhuber opublikowali książkę „Material Matters. Rozwijanie biznesu dla gospodarki o obiegu zamkniętym”.
Zapisz się do eView Newsletter Geberit dla architektów
Na całym świecie produkty i rozwiązania Geberit są stosowane w budynkach różnego rodzaju. Na tej stronie znajdziesz wybór najciekawszych obiektów.
Newsletter Geberit - „eView”, podejmuje aktualne tematy z branży budowlanej. Oprócz spektakularnych przykładów projektów, „eView” obejmuje również wywiady z architektami, ekspertami budowlanymi i projektantami, a także inne ciekawe informacje.